اینترنت اشیاء (Internet of Things) یکی از پیشرفتهای بزرگ در عرصه فناوری است که تحولی عظیم در نحوه تعامل ما با دنیای اطرافمان ایجاد کرده است. IoT به معنای اتصال دستگاههای الکترونیکی به اینترنت است که به آنها امکان میدهد دادهها را جمعآوری، تبادل و تحلیل کنند. این فناوری از سادهترین وسایل خانگی مانند لامپها و ترموستاتها گرفته تا پیچیدهترین سیستمهای صنعتی را در بر میگیرد و امکانات جدیدی را برای بهبود کیفیت زندگی و افزایش بهرهوری فراهم میآورد. اینترنت اشیای صنعتی (IIoT)، که گاهی اوقات به عنوان اینترنت صنعتی نیز شناخته میشود، به کاربرد IoT در صنعت اطلاق میشود. IIoT با افزایش دقت و دسترسی به اطلاعات، انقلابی در صنایع برپا خواهد کرد، به طوری که میتواند دقت و کارایی را به سطوح بیسابقهای ارتقاء دهد.
تاریخچه اینترنت اشیاء
تاریخچه IoT به دهه 1990 بازمیگردد، زمانی که کوین اشتون، همبنیانگذار مرکز شناسایی خودکار در موسسه فناوری ماساچوست (MIT)، برای اولین بار از این اصطلاح استفاده کرد. او این مفهوم را برای توضیح فناوری RFID و پتانسیل آن در بهبود زنجیره تامین معرفی نمود. از آن زمان تاکنون، IoT به سرعت توسعه یافته و به یکی از مهمترین عناصر در دیجیتالیزه کردن جوامع تبدیل شده است. با رشد IoT، تعداد دستگاههای متصل به اینترنت نیز به طور چشمگیری افزایش یافته است. طبق گزارشها، در سال 2022 بیش از 14 میلیارد دستگاه متصل وجود داشته و پیشبینی میشود این تعداد تا سال 2025 به 27 میلیارد برسد. این افزایش نشاندهنده پتانسیل عظیم IoT در تغییر چهره صنایع مختلف و ایجاد فرصتهای جدید است.
اهمیت، کاربرد و چالش IoT
اهمیت IoT در صنعت تولید
یکی از مهمترین جنبههای این انقلاب، بهبود فرآیندهای تولید است. IIoT به کارخانهها کمک میکند تا از طریق حسگرهای هوشمند، دادههای مورد نیاز خود را جمعآوری و تحلیل کنند، که این امر منجر به بهبود بهرهوری و کاهش هزینهها میشود. علاوه بر این، IIoT به تولیدکنندگان امکان میدهد تا به شکل دیجیتالی عملیات صنعتی خود را انجام دهند، که این خود یک گام بزرگ در جهت دیجیتالیزه کردن صنایع است.
کاربردها
کاربردهای اینترنت اشیا بسیار گسترده و متنوع هستند. در خانهها، IoT به ما امکان میدهد که وسایل خانگی را از راه دور کنترل کنیم، امنیت را افزایش دهیم و مصرف انرژی را بهینهسازی کنیم. در صنعت، IoT به بهبود فرآیندهای تولید، نظارت بر دستگاهها و پیشبینی نیاز به تعمیرات کمک میکند. در حوزه بهداشت و درمان، IoT امکان پایش سلامت بیماران را از راه دور فراهم میآورد و در کشاورزی، به مدیریت بهتر منابع و افزایش تولید کمک میکند.
چالش امنیت
امنیت در IoT یکی از چالشهای اصلی است. با افزایش تعداد دستگاههای متصل، نگرانیهایی در مورد حفظ حریم خصوصی و جلوگیری از دسترسیهای غیرمجاز به دادهها ایجاد شده است. بنابراین، توسعه راهکارهای امنیتی پیشرفته برای حفاظت از دادهها و دستگاهها در برابر حملات سایبری اهمیت زیادی دارد.
چشم انداز آینده اینترنت اشیاء
آینده اینترنت اشیا بسیار روشن به نظر میرسد. با پیشرفتهایی در فناوریهای مانند G5، هوش مصنوعی و بلاکچین، امکانات جدیدی برای اتصال دستگاهها و تحلیل دادهها فراهم میشود. این پیشرفتها به ایجاد شهرهای هوشمندتر، سیستمهای حملونقل کارآمدتر و محیطهای کاری هوشمندتر منجر خواهد شد. در نهایت، IoT نه تنها به عنوان یک فناوری بلکه به عنوان یک انقلاب در نحوه زندگی و کار ما تاثیرگذار است. با توجه به پتانسیل بیپایان آن برای نوآوری و تحول، میتوان انتظار داشت که IoT در سالهای آینده نقشی حیاتی در پیشرفت جامعه بشری ایفا کند.
سوالات متداول در خصوص IoT
حسگرها/دستگاهها، اتصال، پردازش دادهها و رابط کاربری. حسگرها یا دستگاهها مؤلفه کلیدی هستند که به جمعآوری دادههای زنده از محیط اطراف کمک میکنند. اتصال به این معنی است که دادههای جمعآوری شده باید به زیرساخت ابری فرستاده شوند. پردازش دادهها شامل بررسی و تحلیل دادههای جمعآوری شده است و رابط کاربری به این معنی است که اطلاعات باید به نحوی در دسترس کاربر نهایی قرار گیرند.
IoT مخفف اینترنت اشیا و IIoT مخفف اینترنت اشیا صنعتی است. مدل خدمات IoT محور انسان است در حالی که مدل خدمات IIoT محور ماشین است. IoT برنامههای محوری مشتری را پشتیبانی میکند، در حالی که IIoT برنامههای محوری صنعت را پشتیبانی میکند. انتقال ارتباطات در IoT از طریق دستگاههای بیسیم انجام میشود، در حالی که در IIoT از طریق دستگاههای سیمی و بیسیم انجام میشود.
تکنولوژی G5 به عنوان نسل پنجم شبکههای موبایل، تحولی بزرگ در عرصه ارتباطات و فناوری اطلاعات به حساب میآید. این تکنولوژی با سرعت بالای انتقال دادهها، تأخیر بسیار کم و پهنای باند گسترده، زمینهساز تغییرات چشمگیر در حوزه IoT شده است. G5 امکان اتصال تعداد بسیار زیادی از دستگاهها را به شبکه فراهم میکند، که این امر برای پیادهسازی موثر IoT که نیازمند پشتیبانی از میلیاردها دستگاه متصل است، حیاتی است.
